Leczenie ortodontyczne w 8 krokach - Ortodonta Warszawa

Poniżej przedstawiamy "lekturę obowiązkową" dla pacjentów zainteresowanych leczeniem ortodontycznym w naszym gabinecie. Należy pamiętać, że leczenie ortodontyczne to całościowy proces usuwający nie tylko, najczęściej zgłaszane przez pacjentów, zastrzeżenia estetyczne ("krzywe zęby") ale również nie mniej ważne dla lekarza ortodonty, nieprawidłowości w symetrii twarzy czy pracy stawów skroniowo- żuchwowych, które mogą się objawiać uciążliwymi bólami głowy a nieleczone prowadzić np. do zniszczenia (starcia) lub przedwczesnej utraty zębów, spowodowanym nierównomiernym obciążaniem zębów podczas rozdrabniania przyjmowanych pokarmów w jamie ustnej.

Poniżej opisujemy proces leczenia zarówno aparatami stałymi (głównie dorośli pacjenci) jak i aparatami wyjmowanymi (dzieci).

1. Badanie ortodontyczne ma na celu ustalenie potrzeb pacjenta, postawienie rozpoznania i wstępne przedstawienie możliwości leczenia. Badanie rozpoczyna się od wywiadu ukierunkowanego na ustalenie przyczyn zaburzeń zgryzu. W przypadku dzieci: rodzic pacjenta pytany jest o przebieg porodu i okresu noworodkowego, choroby wieku dziecięcego, przebyte urazy głowy i zębów (mlecznych i stałych), alergie (np. na materiały, z których są wykonane aparaty), nawyki i szkodliwe przyzwyczajenia (np. ssanie palca, nagryzanie warg i ołówków), problemy laryngologiczne i logopedyczne. W przypadku badania ortodontycznego osób dorosłych wywiad ukierunkowany jest na obecne problemy pacjenta i nie zawiera pytań dotyczących dzieciństwa.
   
   
2. Następnie przeprowadzane jest badanie zewnątrzustne. Oceniana jest symetria twarzy, rodzaj profilu oraz praca stawów skroniowo- żuchwowych. Badanie wewnątrzustne to nie tylko liczenie zębów, ale także ocena błony śluzowej jamy ustnej, dziąseł, wędzidełek warg i języka oraz ślinianek. Należy sprawdzić ruchomość i pracę języka, napięcie warg, sposób pobierania powietrza i połykania.
   
   
3. Kolejna część wizyty konsultacyjnej u ortodonty to ocena zgryzu. Sprawdzane są relacje szczęki do żuchwy w wymiarze przednio-tylnym. Pozwala to na wykrycie tyłozgryzu lub przodozgryzu. Ocena relacji pionowych pomaga w zdiagnozowaniu zgryzu otwartego lub zgryzu głębokiego. Dalej ocenia się szerokość szczęk i ich wzajemne relacje. Wystąpić tu może zgryz krzyżowy lub zgryz przewieszony. Następnie oceniana jest relacja zębów do szerokości łuków zębowych, co pozwala rozpoznać nieprawidłowości zębowe takie jak stłoczenia, obroty czy szparowatość. Badanie ortodontyczne to także ocena tkanek zębów i wykrycie próchnicy, patologicznego starcia zębów, nieprawidłowej budowy szkliwa, itp.
   
   
4. W celu postawienia prawidłowego rozpoznania konieczne bywa wykonanie badań dodatkowych. Lekarz ortodonta może skierować pacjenta na pantomogram (zdjęcie panoramiczne wszystkich zębów), cefalogram (zdjęcie boczne czaszki) oraz wykonuje fotografie i wyciski do gipsowych modeli diagnostycznych. Dopiero po analizie tych badań, z uwzględnieniem badania klinicznego ortodonta przygotowuje dla pacjenta plan leczenia (7 -10 dni po pobraniu wycisków i dostarczeniu zdjęć RTG).
   
   
5. Czas do pobrania wycisków i przedstawienia planu leczenia warto wykorzystać na leczenie zachowawcze zębów i ich profesjonalne czyszczenie. Lekarz ortodonta zaleci przegląd stomatologiczny u lekarza dentysty oraz profesjonalne czyszczenie zębów (skaling, piaskowanie, fluoryzację) wraz z instruktażem higieny jamy ustnej u dyplomowanej higienistki. To bardzo ważny etap w rozpoczęciu leczenia ortodontycznego. Aparaty zakładamy na wyleczone i czyste zęby- i utrzymujemy ten stan podczas całego okresu leczenia ortodontycznego.

W przypadku leczenia ortodontycznego dzieci, w trakcie planowania leczenia ortodontycznego pokazywane są kolorowe aparaty wyjmowane i przedstawiane są zalecenia dotyczące ich użytkowania. Pacjent i rodzic decydują, czy są w stanie im sprostać, zanim pobrane zostaną wyciski do modeli gipsowych, na podstawie których planowany jest konkretny aparat dla pacjenta. Aby leczenie wczesne dziecka było skuteczne, aparat ortodontyczny powinien być noszony na zębach kilka godzin w ciągu dnia i przez całą noc, przez około 12-16 miesięcy. W zależności od wady ortodonta może zaproponować płytkę przedsionkową, która służy do oduczenia złych nawyków i wczesnej rehabilitacji mięśni układu stomatognatycznego, aparat jednoszczękowy do rozszerzenia łuków, przemieszczenia zębów lub aparat dwuszczękowy do zmiany nieprawidłowej relacji szczęki i żuchwy.

W przypadku leczenia ortodontycznego dorosłych, w trakcie przedstawiania planu leczenia prezentowane są rodzaje aparatów. Stosowane są aparaty do rozszerzenia łuków zębowych (np. Hyrax, RPE, Pendulum) oraz do szeregowania zębów (zamki naklejane za zęby: metalowe lub kosmetyczne- przezroczyste, kryształowe lub przezroczyste nakładki na górne i dolne zęby).

Przed założeniem aparatu konieczne jest profesjonalne oczyszczenie zębów. Pakiet zawiera: skaling (usunięcie osadów stałych/ kamienia ze wszystkich zębów), piaskowanie (usunięcie osadów miękkich ze wszystkich zębów) oraz ew fluoryzację/ lakierowanie profilaktyczne wszystkich zębów. Wykwalifikowana higienistka wykonując opisane zabiegi udziela ważnego dla pacjenta indywidualnego instruktażu higieny, który jest niezbędny do prawidłowego dbania o higienę jamy ustnej podczas leczenia ortodontycznego. Jest to zabieg konieczny do rozpoczęcia leczenia ortodontycznego w naszym gabinecie.

Po oczyszczeniu zębów zakładamy separacje: to rodzaj gumek wprowadzanych na 5-7 dni pomiędzy zęby boczne w celu ich rozsunięcia (separacji). Pozwalają one na odseparowanie od siebie, ściśniętych zębów co umożliwi podczas zakładania aparatu stałego montaż pierścienia na ząb, podobnie jak np. obrączki na palec. Pierścień na zębie trzonowym, umożliwia stabilizację aparatu w trakcie leczenia ortodontycznego. Czasem pierścienie nie są zakładane- decyduje o tym lekarz ortodonta.

Wizyta rozpoczyna się dokładnym oczyszczeniem powierzchni zębów. Następnie cementowane są pierścienie, dobrane uprzednio przez lekarza ortodontę. Najczęściej zakładane są one na pierwsze zęby trzonowe („szóstki”). Potem ortodonta za pomocą specjalnego kleju i lampy polimeryzacyjnej, przykleja zamki do powierzchni zębów. Pozostaną tu one na cały czas leczenia. Bywa, że pacjent nie stosuje się do zaleceń dotyczących higieny i diety (konsystencja pokarmów) i "zrzuca" przypadkowo zamek. Na kolejnej wizycie lekarz ortodonta,  musi przykleić nowy zamek ortodontyczny, a czasem cofnąć także sekwencję założonych już łuków ortodontycznych w aparacie stałym. Może to wydłużyć czas leczenia poprzez konieczność zaplanowania dodatkowych wizyt. Zamki ortodontyczne posiadają „rowki”, w które wprowadzany jest niklowo-tytanowy łuk ("drut'), będący źródłem siły działającej na zęby. W trakcie wizyt ortodontycznych, łuki są wymieniane na kolejne, coraz mocniejsze. Zakładane są też nowe ligatury elastyczne ("gumki'- nie dotyczy aparatów samoligaturujących), co wiąże się z możliwością wyboru ich koloru przez pacjenta.

Każdy nasz pacjent otrzymuje certyfikat oryginalności potwierdzający najwyższą światową jakość stosowanych zamków ortodontycznych.

W przypadku leczenia ortodontycznego dzieci aparatem wyjmowanym na wizycie następuje oddanie aparatu i szczegółowy instruktaż użytkowania. Aparat wyjmowany powinien być rozkręcany przez rodzica zgodnie z harmonogramem oraz dokładnie w takim stopniu jak zaleca lekarz ortodonta na wizycie. Współpraca dziecka oraz rodzica z lekarzem ortodontą jest podstawowym warunkiem osiągnięcia zaplanowanego efektu leczenia.

Wizyty kontrolne z aparatem stałym odbywają się co 4, 6 lub 8 tygodni w zależności od etapu leczenia. Ortodonta ocenia wyniki leczenia w stosunku do modeli diagnostyczno- kontrolnych, stan zębów i dziąseł oraz podejmuje kolejne środki ortodontyczne w celu osiągnięcia satysfakcjonującego efektu leczniczego. W czasie wizyty zwykle wymieniany jest również łuk w zamkach i ligatury ("gumki"). Podczas leczenia ortodontycznego konieczne jest zgłaszanie się do naszej higienistki stomatologicznej na zabieg profesjonalnego czyszczenia zębów i fluoryzacji. Zalecamy umówienie takiej wizyty higienizacyjne co 3 miesiące w całym okresie leczenia. Dla naszych pacjentów przygotowaliśmy specjalną ofertę na "pakiet higieny ortodontycznej"- o szczegóły warto zapytać lekarza ortodontę.

W przypadku leczenia ortodontycznego dzieci aparatem wyjmowanym wizyty kontrolne odbywają się co 8- 10 tygodni i mają na celu bieżącą ocenę wyników leczenia w stosunku do modeli diagnostyczno kontrolnych, stanu zębów i dziąseł ew. dopasowanie aparatu podczas wymiany uzębienia mlecznego na stałe. Obserwowany jest również rozwój zgryzu w okresie wzrostu dziecka.

Wizyta odbywa się po zakończeniu leczenia, korekty zgryzu, wyrównaniu zębów, zamknięciu szpar pomiędzy nimi. Po odklejeniu zamków i zdjęciu pierścieni zęby pacjenta powinny być dokładnie czyszczone i polerowane. Pobierane są wyciski w celu wykonania płytki retencyjnej i modeli końcowych. Po zdjęciu aparatu zalecamy profesjonalne czyszczenie zębów wykonane przez naszą higienistkę. Zabieg taki usunie wszystkie pozostałe błędy higieniczne, które powstały podczas noszenia aparatu, wyrówna niewielkie przebarwienia na powierzchni zębów oraz zabezpieczy zęby fluorem.

Jest ostatnim etapem leczenia, równie ważnym jak diagnostyka czy właściwe leczenie ortodontyczne i ma na celu utrwalenie osiągniętych wyników. Po zdjęciu aparatu ortodontycznego w gabinecie stomatologicznym, pacjent otrzymuje płytkę retencyjną lub na wewnętrzną (dojęzykową) część zębów przednich naklejany jest stały retainer. Płytka powinna być noszona całodobowo (oprócz jedzenia) przez około 4-5 tygodni. Następnie powoli maleje intensywność jej noszenia i lekarz ortodonta może zalecić noszenie płytki przez około 5 godz/dziennie i noc przez kolejne 3 miesiące. Dalej należy zakładać płytkę na każdą noc przez pół roku, potem na co drugą noc, zawsze zgodnie z zaleceniami lekarza ortodonty.

Ten etap leczenia również wymaga wizyt kontrolnych u lekarza ortodonty, które są planowane przez lekarza co kilka miesięcy. Namawiamy i uczulamy pacjentów aby nie lekceważyć tych wizyt- po często długim i trudnym leczeniu ortodontycznym, zależy nam wspólnie na tym aby efekt leczenia był stabilny przez długi okres czasu. Bez leczenia retencyjnego kontrolowanego przez lekarza ortodontę efekty leczenia właściwego mogą zostać utracone.

W przypadku leczenia ortodontycznego dzieci aparatem wyjmowanym po wykorzystaniu aparatu i ustawieniu zębów w prawidłowym zgryzie, następuje bardzo ważny etap utrwalania osiągniętych wyników. Pacjent użytkuje wówczas swój dotychczasowy aparat tylko w nocy aż do czasu wymiany wszystkich zębów mlecznych na stałe.

Przydatne informacje:

• Jak dbać o higienę z aparatem ortodontycznym?
• Instrukcja użytkowania aparatów wyjmowanych
• Zalecenia dla pacjentów ze stałym aparatem ortodontycznym
• Ortodontyczne pytania i odpowiedzi